Na samym wstępie pozwolę sobie na mały rys historyczny związany z pojawieniem się kołnierzyka w męskiej garderobie. W wieku XIX i pierwszych dekadach wieku XX, kołnierzyki eleganckich koszul garniturowych były odpinane, co sprzyjało zachowaniu bieliźnianego charakteru samych koszul. Forma koszuli jaką znamy obecnie, wykształciła się dopiero w połowie XX wieku i od tego czasu praktycznie się nie zmieniała. Modnym trendom ulegała tylko jej obszerność, oraz – oczywiście – kołnierzyki.
Wcześniej, w pierwszej połowie XIX wieku, potrafiły one przybierać formy najbardziej różnorodne: od wysokich, sztywnych, z końcami zachodzącymi wysoko na policzki, aż do dużych, miękkich, szeroko wykładanych.
Współcześnie stosowane koszule mają w przeważającej większości kołnierzyki wykładane (ang. Turndown Collar), z dwoma wyjątkami dość rzadko występującymi. Te wyjątki to koszule z kołnierzykiem łamanym, zwanym też frakowym (ang. Wing Collar, Wingtip Collar) – będące źródłem częstych nieporozumień, o czym dalej – oraz, na przeciwnym krańcu skali formalności, koszule ze stójką, czyli praktycznie… bez kołnierzyka (ang. Band Collar). Gdy na początku XX wieku do eleganckich stylizacji obowiązywały kołnierzyki odpinane, to bazą do nich były właśnie koszule ze stójką.
NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE TYPY KOŁNIERZYKÓW
Poszczególne typy kołnierzyków różnią się od siebie budową, ale te różnice mogą być niewielkie. O ile nie sposób pomylić ze sobą kołnierzyka frakowego z kołnierzykiem na guziczki lub kentem, o tyle różnice pomiędzy włoskim a półwłoskim są dość umowne: chodzi wyłącznie o kąt rozchylenia krawędzi wyłogów. W mojej klasyfikacji wyróżniłem 9 typów kołnierzyków obecnie najczęściej spotykanych, trzeba jednak pamiętać, że można się spotkać z inną klasyfikacją oraz z innym nazewnictwem.
Kent – jeszcze do niedawna najpopularniejszy w Polsce typ kołnierzyka, obecnie wypierany przez półwłoski. Charakteryzuje się wyłogami wąsko rozstawionymi, co zwiększa prawdopodobieństwo, że nie skryją się – jak powinny – pod klapami marynarki. Wybierając kołnierzyk kent, należy zatem zwracać uwagę, żeby wyłogi miały odpowiednią szerokość. Zwykle idzie to w parze z wysoką stójką. Kołnierzyk kent o wąskich wyłogach, wygląda bardzo źle w zestawieniu z krawatem i marynarką.
Półwłoski – walczy z kentem o palmę pierwszeństwa wśród polskich mężczyzn i chyba jest skazany na wygraną. Tylko nieco większy kąt rozwarcia wyłogów niż w kencie, a efekt bardzo widoczny i spektakularny. Jego zaletą jest m.in. to, że wyłogi prawie zawsze skrywają się pod klapami marynarki, co wygląda bardzo dobrze – oczywiście wtedy, gdy pod szyją jest zawiązany krawat. Biała koszula z kołnierzykiem półwłoskim jest szczególnie godna polecenia do ciemnych wieczorowych garniturów. Także do smokingu, ale wtedy nie może mieć odkrytej listwy guzikowej, lecz krytą plisę lub guziki jubilerskie. Ten typ kołnierzyka dobrze się sprawdza zarówno z krawatem, jak i z muszką.
Włoski – o ile wiem, tego typu kołnierzyki nazywa się włoskimi jedynie w Polsce i… we Francji. Ale przywołanie w nazwie Włoch wcale nie jest pozbawione sensu. Ten typ kołnierzyka jest w Italii wszechobecny. Spośród wszystkich Włochów znanych w świecie mody, chyba tylko Brunello Cucinelli zwykł nosić koszule z kołnierzykiem kent. Czasami można się spotkać z podziałem kołnierzyków włoskich na Cutaway i Extreme Cutaway, co już na polski przełożyć się nie da (ekstremalnie włoskie?). A właśnie takie Extreme Cutaway można spotkać na Pitti Uomo.
Łamany – jak sugeruje nazwa, taki kołnierzyk jest właściwy do fraka, zatem powinniśmy go widywać głównie w towarzystwie białej muszki. Przeważnie jednak widujemy go w towarzystwie muszki czarnej, co nie jest jednak błędem, gdyż kołnierzyk łamany ma też zastosowanie w koszuli smokingowej. Taka koszula powinna mieć krytą plisę lub być przystosowana do guzików jubilerskich. Tymczasem w handlu można czasami spotkać koszule z kołnierzykiem łamanym i odkrytą listwą guzikową. To oczywiście nieporozumienie, ale trzeba wiedzieć, że z koszulami z kołnierzykiem frakowym wiąże się też wiele innych nieporozumień.
Button Down – kołnierzyki na guziczki należą do mało formalnych, dlatego koszule w nie wyposażone nie znajdują zastosowania do stylizacji wieczorowych, a tym bardziej formalnych. Także dyskusyjne jest zastosowanie ich w stylizacjach biznesowych. Natomiast mają bardzo szerokie możliwości zastosowania w stylizacjach każualowych i pół-sportowych. Do dziennych garniturów i zestawów koordynowanych są wręcz idealne, dodając do nich nutkę luzu i specyficznego stylu.
Pin collar – kołnierzyki Pin Collar sytuują się pod względem formalności powyżej Button Down, ale poniżej półwłoskich czy kentów. Jednak nie będzie dużym błędem, jeśli koszulę z takim kołnierzykiem zastosuje się do stylizacji wieczorowej. Oczywiście pod warunkiem, że będzie biała. Kołnierzyki ze szpilką oraz ich odmiany z ozdobną agrafką, są bardzo stylowe i bezsprzecznie przyciągają uwagę postronnych obserwatorów swoją wyraźną odmiennością. Takie kołnierzyki dość często spotyka się w koszulach Chesterfield (kolorowa koszula, biały kołnierzyk i mankiety), co jeszcze dodatkowo podnosi ich niezwykłość.
Klubowy – spośród wszystkich wymienionych typów kołnierzyków eleganckich męskich koszul, kołnierzyk klubowy jest zdecydowanie najmniej popularny. Można powiedzieć, że koszula z takim kołnierzykiem to koszula dla koneserów i dandysów; ludzi obeznanych z kanonami męskiej elegancji i świadomych własnego stylu. Kołnierzyk klubowy często wieńczy koszule Chesterfield (jak na zdjęciu powyżej), często też występuje w wersji ze szpilką lub agrafką. I chyba właśnie ze szpilką prezentuje się najlepiej.
